Pszczelarstwo

Pszczelarstwo jest jedną z najszlachetniejszych i najstarszych form działalności człowieka. W przeszłości starożytne ludy oddawały się pozyskiwaniu i wykorzystywaniu miodu, który jest uważany za jeden z najbardziej pożywnych pokarmów dzięki zawartości witamin, soli mineralnych i łatwo przyswajalnego cukru. Miód i inne naturalne produkty pszczele są rzeczywiście bardzo korzystne dla zdrowia ludzi i zwierząt. W ciągu ostatnich lat w branży pszczelarskiej dokonał się wielki postęp. Wprowadzono i wyselekcjonowano bardziej łagodne i wydajne rasy i krzyżówki, produkuje się bardzo praktyczne ule i sprzęt pszczelarski , oraz opracowano skuteczniejsze metody w zakresie profilaktyki i zwalczania chorób. Wszystko to przyczynia się do prowadzenia bardziej racjonalnej gospodarki pszczelarskiej przez pszczelarzy, ułatwienia jej prowadzenia i nadaniu jej bardziej optymistycznych perspektyw.

Rola pszczół w przyrodzie

Aby świat był zielony, potrzeba czegoś więcej niż tylko gleby, wody i słońca. Co najmniej 30% upraw i 90% wszystkich roślin na świecie wymaga krzyżowego zapylania, aby się rozmnażać i rozprzestrzeniać, a najważniejszymi zapylaczami na świecie są pszczoły.

Niestety, populacja pszczół na świecie maleje.

Zmiany klimatyczne powodują, że niektóre kwiaty zakwitają wcześniej niż zwykle, pozostawiając pszczołom mniej źródeł pokarmu pod koniec sezonu. Pszczoły cierpią poprzez utratę siedlisk z powodu ogólnie pojętego rozwoju, zamykania gospodarstw rolnych i braku przyjaznych pszczołom kwiatów. Niektóre rodziny giną z powodu stosowania pestycydów neonikotynoidowych do ochrony roślin i zaprawiania nasion, lub z powodu szkodliwych pasożytów, takich jak roztocza.

Dobrą wiadomością jest to, że istnieją pewne sposoby mogące wspomóc odbudowę populacji pszczół. Zakładając ogród przyjazny pszczołom nie tylko zapewnimy zdrowie i energię bujnej roślinności, lecz również pomożemy pszczołom kontynuować odgrywanie kluczowej roli w ekosystemie.

 

Zagrożenia dla populacji owadów zapylających

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat pojawiły się dowody na znaczny spadek populacji owadów zapylających. Badania wskazują, że w ciągu ostatnich 27 lat populacja owadów latających zmniejszyła się o 76%. Liczebność połowy gatunków owadów gwałtownie się zmniejsza i co najmniej jedna trzecia jest zagrożona wyginięciem. Utrata owadów zapylających może doprowadzić do sytuacji o katastrofalnych skutkach, ponieważ w grę wchodzi właściwe funkcjonowanie ekosystemów i produkcja żywności dla człowieka.

Główne zagrożenia dla owadów zapylających wynikają z działalności człowieka i są to:

• fragmentacja siedlisk,
• zmiana sposobu użytkowania gruntów,
• chemikalia rolnicze i przemysłowe,
• pasożyty i choroby,
• inwazyjne gatunki obce,
• pożary lasów i łąk,
• zmiany klimatyczne

Zmniejszenie się populacji zapylaczy doprowadzi do ograniczenia zapylania, co wpłynie ujemnie na utrzymanie bioróżnorodności dzikich roślin, stabilność ekosystemu, produkcję roślinną, bezpieczeństwo żywnościowe, praktyki rolnicze i dobrobyt ludzi.

Ochrona i odrodzenie tych gatunków ma kluczowe znaczenie dla przyszłości planety, jaką znamy. Rządy muszą podjąć skuteczne działania w celu zwalczania głównych zagrożeń dla tych gatunków.

Organizacje ekologiczne oraz środowisko naukowe domagają się wprowadzenia następujących środków:

1. Odtwarzanie i ochrona siedlisk korzystnych dla zapylaczy poprzez prowadzenie dobrych praktyk rolniczych, które utrzymują dostępność kwiatów, promują rolnictwo ekologiczne i ograniczają zmiany w użytkowaniu gruntów, szczególnie w rolnictwie intensywnym.
2. Ograniczenie stosowania pestycydów o 50% do 2023 r. poprzez niedopuszczanie w drodze wyjątku, jak to ma miejsce obecnie, zakazanych produktów toksycznych.
3. Kontrola mająca na celu zapobieganie wprowadzaniu nowych inwazyjnych gatunków roślin obcych oraz rozprzestrzenianiu się tych już wprowadzonych.
4. Promowanie inicjatyw, które zwiększają dostępność kwiatów i stanowisk do gniazdowania owadów zapylaczy w środowisku naturalnym, na terenach rolniczych, w otoczeniu dróg i miast.
5. Promowanie edukacji i rozwijanie świadomości na temat złożonego znaczenia zapylaczy i ich siedlisk w sektorze publicznym i prywatnym.
6. 

Świat bez pszczół

Aby zrozumieć globalne znaczenie pszczół, musimy wiedzieć, co wnoszą one do świata i do ekosystemu.

Dopiero wtedy będziemy mogli zobaczyć, co stałoby się gdyby na świecie zabrakło pszczół i jak katastrofalne skutki by to miało.

Przeanalizujmy pięć powodów, dla których pszczoły są ważne dla środowiska.

1. Zapylanie

Jakie są Twoje ulubione letnie rośliny uprawne? Jeśli uwielbiasz jabłka, maliny, żurawinę, szparagi lub brokuły, powinieneś pokłonić się naszym kędzierzawym przyjaciołom.

Aby się rozmnażać i produkować, rośliny te wymagają przeniesienia pyłku z męskiego organu kwiatu (pylnik) na żeński (znamię słupka). Gdy pszczoły przemieszczają się z kwiatu na kwiat w poszukiwaniu nektaru, pozostawiają ziarna pyłku na lepkiej powierzchni słupka, umożliwiając roślinom zapylenie krzyżowe, rozwój i produkcję owoców i nasion.

Pszczoły zyskały reputację pracowitych zapylaczy miliardów roślin każdego roku, w tym milionów ha upraw rolnych. W rzeczywistości, zapylacze, np. pszczoły, odgrywają kluczową rolę w produkcji jednej trzeciej żywności. Bez nich, wiele roślin, na których bazuje nasza dieta, mogło by zniknąć bezpowrotnie.

2. Rozwój dzikich roślin

Zapylacze są niezbędne nie tylko dla owoców i warzyw uprawianych na roli. Wiele gatunków dzikich roślin również polega na owadach zapylających. Pszczoły są odpowiedzialne za produkcję wielu nasion, orzechów, jagód i owoców, które służą jako istotne źródło pożywienia dla dzikich zwierząt.

3. Źródło pokarmu

Pszczoły produkują miód do karmienia swoich rodzin podczas mroźnych zimowych miesięcy. Ludzie zbierają miód od tysięcy lat, ale nie jesteśmy jedynymi, którzy uważają go za słodką przekąskę. Różne owady, a nawet niedźwiedzie plądrują ule w poszukiwaniu pożywnego miodu (i larw pszczół).

Same pszczoły są również częścią łańcucha pokarmowego. Co najmniej 24 gatunki ptaków, w tym kos, i szpak, polują na pszczoły. Wiele pająków i owadów, takich jak ważki i szerszenie, również żywi się pszczołami.

4. Siedliska dzikiej przyrody

Pszczoły są znane z budowy skomplikowanych gniazd, ale pomagają również budować domy dla milionów innych owadów i zwierząt. Ich rola zapylaczy jest kluczowa dla wzrostu lasów tropikalnych, lasów sawanny i lasów liściastych strefy umiarkowanej. Wiele gatunków drzew, np. wierzby i topole, nie mogłoby rosnąć bez zapylaczy, takich jak pszczoły.

Nawet Twój własny ogród służy jako dom dla setek małych stworzeń, od ptaków i wiewiórek po tysiące maleńkich owadów. Gdyby zniknęły pszczoły, zniknęłyby również zwierzęta, których przetrwanie zależy od roślin.

5. Bioróżnorodność

Jako zapylacze, pszczoły odgrywają rolę w każdym aspekcie ekosystemu. Wspierają one wzrost drzew, krzewów i innych roślin, które służą jako pożywienie i schronienie dla stworzeń dużych i małych. Pszczoły przyczyniają się do tworzenia złożonych, wzajemnie powiązanych ekosystemów, które umożliwiają współistnienie wielu różnych gatunków.

Nie ma wątpliwości co do znaczenia pszczół dla naszych zasobów żywnościowych. Bez nich nasze ogrody byłyby ubogie, a talerze puste. Ale powinniśmy też pamiętać o innych powodach, dla których pszczoły są ważne dla środowiska.